11 listopada 1918 roku rozejm w Compiegne zakończył oficjalnie pierwszą wojnę światową, zwaną również wielką wojną. Tym samym Polska odzyskała wolność po 123 latach.
Polska znika z mapy świata
Tragiczny fragment historii Polski rozpoczął się w 1772 roku. Wówczas Rzeczpospolita Obojga Narodów utraciła część ziem. Austria otrzymała całą południową Polskę po Zbrucz z Lwowem, Prusy anektowały Warmię i Pomorze Gdańskie, lecz bez Gdańska i Torunia, Rosja zagarnęła Inflanty Polskie oraz wschodnie, peryferyjne krańce Rzeczypospolitej za Dnieprem, Drucią.
Dwadzieścia jeden lat później doszło do drugiego rozbioru, a w 1795 roku oficjalnie Polska zniknęła z mapy świata.
Przez okres niewoli były podejmowane różne próby odzyskania wolności, ale bezskutecznie. Polakom nie pomógł sojusz z Napoleonem I Bonapartem, upadły także powstania - listopadowe oraz styczniowe.
Szanse powrotu na mapę świata dała w 1914 roku wielka wojna
Po dwóch przeciwnych stronach stanęli dwaj zaborcy – Niemcy i Rosja, a Austro-Węgry, trzeci z zaborców, targane wewnętrznymi sporami i słabościami zaczynały tracić kontrolę nad zajmowanymi ziemiami. Od początku 1914 roku na terenach dawnej I RP zaczęły odżywać ruchy niepodległościowe. Dwa lata później narodziła się prawdziwa szansa na odzyskanie niepodległości. W grudniu car Mikołaj II ogłosił zamiar stworzenia wolnego państwa polskiego – pomimo że to była propaganda zachęcająca do walki Polaków z Niemcami – był to sygnał, że sprawa Polski nie została zapomniana.
W styczniu 1917 roku Woodrow Wilson, prezydent USA oficjalnie zasugerował, że jednym z warunków nowego, powojennego ładu musi być utworzenie niepodległej Polski. W marcu Roman Dmowski przekazał przedstawicielom Ententy memoriał, w którym wymienił tereny, które miałyby wejść pod kontrolę Polski. Jego działania sprawiły, że pozostałe państwa zaangażowały się w sprawę odzyskania niepodległości przez nasz kraj. Pół roku później utworzono pierwsze odziały Wojska Polskiego.
Jesienią 1918 roku sytuacja Niemiec na froncie była coraz bardziej niekorzystna, zaborca miał również problemy z kontrolowaniem terenów dawnego państwa polskiego. 7 października 1918 roku Rada Regencyjna ogłosiła manifest proklamujący odbudowanie Państwa Polskiego. Miesiąc później, 10 listopada Józef Piłsudski - po opuszczeniu twierdzy w Magdeburgu - przyjechał do Warszawy i nawiązał współpracę z Radą Regencyjną. Dzień później Rada przekazała mu pełnię władzy nad nowo narodzonymi oddziałami Wojska Polskiego. Tego samego dnia Niemcy skapitulowały, kończąc tym samym I wojnę światową.
14 listopada Piłsudski otrzymał pełną władzę cywilną, dzięki czemu możliwe stało się utworzenie nowych władz. 16 listopada do państwa Ententy wysłana została notyfikacja ogłaszająca powstanie niepodległego Państwa Polskiego.
Granice II Rzeczypospolitej kształtowały się do 1922 roku
Wybuchły powstania, z których tylko jedno okazało się dla nas zwycięskie – wielkopolskie. Trzy powstania śląskie zakończyły się klęską Polaków. Południową granicę uregulowało dopiero porozumienie polsko-niemieckie, będące skutkiem plebiscytów oraz trzech, nieudanych dla Polaków, powstań śląskich. O ziemie na wschodzie Polacy walczyli z bolszewicką Rosją – w 1920 roku zostali pokonani w bitwie warszawskiej.
Uroczystości państwowe
Główne obchody 100. rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę odbędą się dziś w Warszawie. Państwowe uroczystości będą trwać przez cały dzień, a udział wezmą w nich przedstawiciele najwyższych władz na czele z prezydentem Andrzejem Dudą. Kulminacyjnym punktem dzisiejszych obchodów 100. rocznicy powrotu Polski na mapę świata ma być wspólny marsz z Ronda Dmowskiego na błonia Stadionu Narodowego w Warszawie.
Główne uroczystości rozpocznie o godzinie 9:00 msza święta dziękczynna w Świątyni Opatrzności Bożej. Wcześniej - o 8:15 - prezydent Andrzej Duda złoży wieniec przed stołecznym pomnikiem Wincentego Witosa, jednego z Ojców Niepodległości. A w krypcie Świątyni Opatrzności Bożej Andrzej Duda złoży wieniec przy grobie Ryszarda Kaczorowskiego, ostatniego Prezydenta RP na uchodźstwie.
Po mszy, z inicjatywy Instytutu Pamięci Narodowej odbędzie się uroczystość odsłonięcia tabliczek przy 7 dębach posadzonych na cześć 7 Ojców Niepodległości - osób, które walnie przyczyniły się do odzyskania niepodległości w 1918 roku. W tej uroczystości wezmą udział - oprócz prezydenta również premier Mateusz Morawiecki, marszałkowie Sejmu i Senatu - Marek Kuchciński i Stanisław Karczewski, oraz nuncjusz apostolski w Polsce abp Salvatore Pennacchio i kardynał Kazimierz Nycz.
O 11:50 rozpocznie się uroczysta odprawa wart przed Grobem Nieznanego Żołnierza. W trakcie ceremonii, w samo południe, nastąpi wspólne odśpiewanie Mazurka Dąbrowskiego w ramach akcji „Niepodległa do hymnu”. Podczas wystąpienia na Placu Piłsudskiego prezydent ma ogłosić początek procesu odbudowy Pałacu Saskiego w Warszawie. Ma on być formą trwałego upamiętnienia roku jubileuszowego - pomnikiem niepodległości. Jak informuje Kancelaria Prezydenta, będzie to również dopełnienie dzieła odbudowy stolicy po zniszczeniach z czasu II wojny światowej.
Po uroczystości przy Grobie Nieznanego Żołnierza prezydent weźmie udział w inauguracji „Festiwalu Niepodległa na Krakowskim Przedmieściu”. Na trzech scenach odbędą się liczne koncerty czy pokazy taneczne.
Od godziny 13.00 do 19.00 dla zwiedzających otwarta zostanie Sala Orderu Orła Białego w Pałacu Prezydenckim. Wszyscy chętni będą też mogli odwiedzić Belweder w godzinach 13.30-19.00. 11 listopada na trasie „Festiwalu Niepodległa na Krakowskim Przedmieściu” w wielu miejscach zostanie wystawiona Księga Niepodległości, w której będzie można złożyć pamiątkowy wpis.
O 14:00 na Zamku Królewskim odbędzie się uroczystość pośmiertnego nadania najwyższych polskich odznaczeń - Orderów Orła Białego 25 wybitnym Polakom zasłużonym dla polskiej niepodległości.
O 15:00 przy rondzie Dmowskiego w Warszawie przedstawiciele władz państwowych wezmą udział we wspólnym Biało-Czerwonym Marszu 100-lecia Odzyskania Niepodległości „Dla Ciebie Polsko”. Wówczas zaplanowano przemówienie prezydenta Dudy. Przemarsz na błonia Stadionu Narodowego organizuje rząd. Do idei Biało-Czerwonego Marszu przyłączyło się Stowarzyszenie Marsz Niepodległości w wyniku porozumienia z władzami państwowymi.
Uroczystości w regionie
W miastach naszego regionu zaplanowano kilkadziesiąt imprez związanych z setną rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości. Zebraliśmy je w naszym informatorze. Możecie go znaleźć
TUTAJ>>
red./wikipedia/IAR/rż/ar
fot. wikimedia
